uwv magazine
N°11

Meetellen
Steeds vaker wordt technologie ingezet om mensen met een arbeidsbeperking kansen te bieden op de arbeidsmarkt. Verder: aandacht voor de harmonisatie Wajong en het corona-team (VWS) dat zich bezighoudt met de gevolgen van het virus op het werkende leven.
De nieuwste cijfers
Doorbetalen bevordert re-integratie

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid liet onderzoek doen naar de effecten van de verlenging van de loondoorbetalingsverplichting: werkgevers zijn verplicht om het loon van zieke werknemers twee jaar door te betalen. Dat kan met een jaar verlengd worden als de werkgever zich onvoldoende inspant de werknemer weer aan het werk te krijgen.
Het onderzoek, gedaan door UWV en Panteia, wijst uit dat dankzij deze verlenging minder mensen in de WIA belanden. Het onderzoek laat onder meer zien dat een op de vier werkgevers de duur van de verlenging succesvol weet te verkorten. Hun werknemers gaan weer naar vermogen aan het werk in het derde jaar of krijgen een opstap richting een nieuwe werkgever.
Soms heeft de verlenging nadelige gevolgen. Vooral als de aandoening van de werknemer verergert of de relatie met de werkgever niet goed is, kan een verlenging belastend zijn voor de werknemer. Verder doen werkgevers soms dingen waarmee ze weliswaar de juiste procedure volgen, maar die niet wezenlijk bijdragen aan de re-integratie van hun zieke werknemer.
Kennisadviseur Carla van Deursen van Strategie, Beleid en Kenniscentrum (SBK) bij UWV: ‘Grosso modo zijn de effecten van de verlenging van de loondoorbetalingsverplichting positief. Allereerst omdat de dreiging van de verlenging werkgevers prikkelt om de eerste twee ziektejaren zorgvuldig om te gaan met re-integratie. Als het wel tot verlenging komt, komen mensen die zonder de maatregel na twee jaar ontslagen zouden worden, alsnog aan het werk of hebben een betere kans op werk. Hierdoor doen minder mensen een beroep op de WIA. Maar de verlenging is soms ook een verlenging van de lijdensweg die werkgever en werknemer doorlopen.’
Aantal WW-uitkeringen in november nauwelijks gedaald
Het aantal WW-uitkeringen ligt eind november 2020 iets lager dan eind oktober 2020: ruim 276.000 versus ruim 278.000. Eind september 2020 lag het aantal eveneens op ruim 278.000. In de maanden augustus en september was er nog sprake van een duidelijke daling, die grotendeels het gevolg was van de invoering van de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). Deze daling zet zich vanaf september 2020 niet of nauwelijks door. Het ongunstige effect van corona op de economie zorgt er wel voor dat het aantal WW-uitkeringen eind november 2020 duidelijk hoger is in vergelijking met eind november 2019: circa 49.000 meer.
Instroom | Uitstroom | Aantal uitkeringen | |
---|---|---|---|
jul | 23.5 | 32.2 | 233.9 |
aug | 33.2 | 30.6 | 236.6 |
sep | 23.0 | 26.2 | 233.4 |
okt | 30.0 | 29.9 | 233.5 |
nov | 26.3 | 32.1 | 227.7 |
dec | 21.7 | 25.9 | 223.5 |
jan | 48.9 | 30.9 | 241.5 |
feb | 26.6 | 27.9 | 240.2 |
mrt | 37.8 | 27.6 | 250.4 |
apr | 73.7 | 32.0 | 292.1 |
mei | 42.0 | 33.0 | 301,1 |
jun | 33.3 | 33.8 | 300.6 |
jul | 43,6 | 43.4 | 300.8 |
aug | 28,4 | 37.5 | 291.7 |
sep | 24,7 | 37,9 | 278,4 |
okt | 42,3 | 42.5 | 278.3 |
nov | 33.0 | 34.9 | 276.4 |
WW: instroom, uitstroom en aantal uitkeringen (x 1.000)
Instroom | Uitstroom | Actueel volume | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Geslacht | V | M | V | M | V | M | ||||||||||||||||||||||||
Leeftijd | 15-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55+ | 15-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55+ | 15-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55+ | 15-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55+ | 15-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55+ | 15-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55+ |
jan-nov 2019 | 13.9 | 45.8 | 32.4 | 32.6 | 24.6 | 15.3 | 44.2 | 33.0 | 33.5 | 33.0 | 13.4 | 45.8 | 34.6 | 37.3 | 37.2 | 15.2 | 44.6 | 34.0 | 37.2 | 44.2 | 4.6 | 22.5 | 23.6 | 29.1 | 35.3 | 4.8 | 19.6 | 21,1 | 26.8 | 40.3 |
jan-nov 2020 | 34.4 | 64.5 | 41.6 | 40.5 | 29.8 | 33.9 | 65.1 | 43.0 | 41.3 | 40.3 | 28.1 | 54.9 | 35.5 | 34.7 | 32.5 | 28.6 | 54.9 | 36.4 | 35.1 | 40.7 | 9.5 | 30.8 | 28.8 | 33.6 | 33.9 | 8.8 | 29.2 | 27.5 | 32.3 | 41.7 |
De cijfers zijn voorlopig.
Meer informatie over de laatste werkloosheidscijfers.
Klik hier voor video’s met uitleg over de WW-cijfers.
Inzet van techniek

Pilots inclusie
Liefst zeven pilots telt het project ‘technologie voor inclusie’, dat in 2018 ontstond met subsidie van UWV. Welke technologieën zijn daarbij ingezet? In hoeverre bieden de pilots kansen voor mensen met een arbeidsbeperking?
‘Veelbelovende pilots voor inclusie’

‘Veelbelovende pilots voor inclusie’
Ton van Trienen
directeur bij Jobstap
Er worden steeds meer technologieën ontwikkeld om mensen met een arbeidsbeperking meer kansen te geven op de arbeidsmarkt. Dan kun je denken aan een exoskelet, dat een of meer lichaamsdelen ondersteunt, waardoor het lichaam minder belast wordt. Of een augmented reality-bril, die werkinstructies projecteert in het gezichtsveld van de gebruiker.
De technologie is er dus, maar nu is het zaak om bedrijven te enthousiasmeren om die ook te gebruiken, zegt Ton van Trienen, directeur van jobcoachorganisatie Jopstap en een van de initiatiefnemers van de Coalitie van Technologie en Inclusie (CTI). De CTI stimuleert, coördineert en ondersteunt de ontwikkeling en toepassing van technologie voor een inclusieve arbeidsmarkt. Naast Jobstap zijn UWV, de Landelijke Cliëntenraad van UWV, het ministerie van SZW, Tilburg University, werkgeversvereniging AWVN en de Robotacademie lid van de CTI.
Van Trienen: ‘We hebben tot nu toe zeven pilots gedaan met veelbelovende technologieën voor inclusie. We gaan nu naar de volgende fase, waarin we het bedrijfsleven er veel meer bij willen betrekken. Wij kennen meerdere bedrijven waar veel mensen met een arbeidshandicap werken. Die zoeken naar oplossingen om hun productie efficiënter in te richten. Dat zouden cobots (collaboratieve robots) kunnen zijn, of een OrCam, een bril die teksten voorleest aan mensen met een visuele beperking.’
Maar het bedrijfsleven betrekken bij technologie voor inclusie is niet de enige opdracht voor de CTI, zegt van Trienen: ‘Het bestaan van deze technologieën moet ook grotere bekendheid krijgen in het praktijkonderwijs en speciaal onderwijs. Die scholen hebben de grootste uitstroom van mensen met een beperkte belastbaarheid en arbeidsvermogen. Als ze al bekend zijn met de robottechnologie waar bijvoorbeeld kwekerijen mee werken, dan maak je de kans op een baan vele malen groter.’
‘Door slimme bril minder fouten’

‘Door slimme bril minder fouten’
Mounir Haouari
voorman magazijn bij Metafors
Metafors (onderdeel van de Amfors Groep) is een sociaal werkbedrijf, waar processen voor metaalbewerking en elektromontage plaatsvinden. In het magazijn van Metafors zijn mensen met een (psychische) beperking of gedragsproblemen aan het werk. Eén van de leidinggevenden is Mounir Haouari. ‘Ik heb 20 jaar ervaring in dit magazijn’, zegt hij.
‘Mijn functie is divers: ik begeleid andere jongens en val hier en daar in op de heftruck of op de vrachtwagen.’ Met de komst van de slimme bril, een uitvloeisel van de pilot technologie voor inclusie, kan Haouari de andere medewerkers in het magazijn beter begeleiden. ‘We werken met de zogenaamde Moverio BT 300 smart-bril. Hele mooie technologie, mogelijk gemaakt door UWV. Het is een goed hulpmiddel om de goederen in het magazijn in- en uit te boeken en snel terug te vinden. Vooral voor mijn collega’s met concentratieproblemen en weinig discipline werkt het heel goed. Er worden minder fouten gemaakt. Daarom gebruik ik de bril zelf ook.’
De bril werkt op augmented reality, vertelt Haouari. Het systeem projecteert informatie in het gezichtsveld van de gebruiker. De besturing loopt via een kleine handgestuurde afstandsbediening met trackpad, waaraan het ERP/planningssysteem van het magazijn is gekoppeld. Op die manier ondersteunt de bril de werknemers bij het werk.
Zelf heeft Haouari, die aan het begin van zijn carrière door reumatische klachten moeilijk aan het werk kwam, recent een andere voorziening gekregen, in overleg met zijn werkgever en UWV. ‘Ik heb een speciale werkstoel aangevraagd voor mijn rugklachten. Die heb ik gekregen. Door deze voorzieningen kunnen we beter ons werk blijven doen.’
‘De toepassingen zijn eindeloos’

‘De toepassingen zijn eindeloos’
Tim Hermans
consultant bij Recreate
Recreate is gespecialiseerd in zakelijke softwaretoepassingen in combinatie met virtual-augmented en mixed reality. Bij deze toepassingen wordt vaak gebruik gemaakt van een 3D-bril. Voor Amfors ontwikkelde Recreate het programma dat medewerkers assisteert om goederen aan te nemen, de administratie in het systeem te verwerken en de spullen op de juiste plek in het magazijn te zetten.
Tim Hermans is consultant bij Recreate. ‘Klanten komen vaak bij ons met een probleem’, zegt hij. ‘Zo ging het ook met Amfors. Medewerkers van Amfors hebben ondersteuning nodig en Amfors zocht een oplossing zonder steeds over de schouder mee te hoeven kijken. Wij hebben ze aangeraden om augmented reality te gebruiken, een extra laag over de werkelijkheid.’
Om die extra laag te kunnen maken, moest Recreate precies weten hoe de werkzaamheden bij Amfors worden verricht en wat er van de medewerkers wordt verwacht. ‘We hebben een ochtend meegelopen en alle stappen in kaart gebracht. Van de aankomst van de vrachtwagen en het innemen van de vrachtbrief tot het wegzetten van de lading in het magazijn en het scannen van de QR-code.’
Samen met een stagiair van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) werd een ontwerp gemaakt. Bijzonder hierin zijn diverse game-elementen om de medewerkers complimenten te maken, aan te moedigen en te motiveren. ‘Bij andere bedrijven zijn de instructies vrij hard. In dit geval denken we dat een speelsere aanpak beter werkt.’
Het testen en invoeren van de bril bij Amfors liep vertraging op door corona, maar inmiddels werken twee medewerkers met de bril. ‘Het is een mooi voorbeeld van augmented reality in het bedrijfsleven’, zegt Hermans. ‘De toepassingen zijn eindeloos. Bijvoorbeeld ook als oplossing voor het gebrek aan geschoold personeel. Met zo’n bril krijg je de instructies terwijl je werkt. En kun je zelfstandig taken uitvoeren, zonder dat je ervaring hebt met deze taken.’
'Constant op zoek naar kansen’

‘Constant op zoek naar kansen’
Ronald de Koning
algemeen directeur bij Amfors
Amfors is de uitvoerder voor sociale werkvoorziening in de regio Amersfoort. Het bedrijf biedt werk aan ongeveer 1.000 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In eigen bedrijven, bijvoorbeeld in de groenvoorziening, de schoonmaak of metaalbedrijf Metafors, en via detacheringen bij bedrijven in de marktsector. Van grote ondernemingen als PostNL tot mkb-bedrijven.
Het Inclusieve Fieldlab is een tak van Amfors die zich richt op de toepassing van technologie om het werk voor de medewerkers gemakkelijker en leuker te maken. ‘Ons personeelsbestand vergrijst en we zien de ondersteuningsbehoefte van onze medewerkers toenemen’, legt algemeen directeur Ronald de Koning uit. ‘We zijn constant op zoek naar kansen om technologie in te zetten zodat mensen kunnen participeren.’
De slimme bril is een mooi voorbeeld van dit streven naar inclusie. Met augmented reality helpt de bril medewerkers van Metafors bij de interne logistiek. Medewerkers zien instructies geprojecteerd binnen hun gezichtsveld. ‘De grote uitdaging was om de koppeling te maken met ons planningsysteem’, zegt De Koning. ‘Dat is met hulp van onder andere Recreate uitstekend gelukt.’
Amfors kon de technologie ontwikkelen dankzij een subsidie van UWV. Deze subsidie was de beloning voor deelname aan de challenge van de Coalitie voor Technologie en Inclusie. ‘Het ontwikkelen van technologische hulpmiddelen is kostbaar’, aldus De Koning. ‘De subsidie helpt ons vooruit. Daarnaast helpt UWV ons aan publiciteit.’
Publiciteit is heel belangrijk voor Amfors en het Inclusive Fieldlab. ‘We willen graag aan andere bedrijven laten zien wat er mogelijk is. Je kunt technologie inzetten om de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen. Mensen krijgen een kans om bij te dragen aan de samenleving. Om dat te laten zien gaan we ook een fysiek experience-center openen.’
In deze showroom zullen naast de slimme bril ook andere voorzieningen te zien zijn waar Amfors mee werkt. Zoals de collaboratieve robot (Cobot) die helpt bij het lijmen van leds in armaturen voor straatverlichting, de Smart Beamer die medewerkers ondersteunt bij het uitvoeren van (ingewikkelde) assemblage taken en het Exoskelet dat Amfors test bij PostNL als rug-ondersteuning bij het tillen.
Harmonisatie Wajong

Aanpassingen aan de wet
Eind mei 2020 ging de Eerste Kamer akkoord met de wijzigingen in de Wajong. De studieregeling voor Wajongers veranderde per 1 september, de rest van de aanpassingen gaat per 1 januari 2021 in.
‘Harmonisatie zorgt voor betere positie’

‘Harmonisatie zorgt voor betere positie’
Bas van ’t Wout
staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW)
Waarom de Wajong-regelingen per 1 januari 2021 wordt gewijzigd? Het antwoord daarop is niet moeilijk: ‘Op dit moment zijn er verschillende regelingen: de oude Wajong, Wajong2010 en Wajong2015,’ legt staatssecretaris Bas van ’t Wout (SZW) uit. ‘De opeenstapeling van verschillende regels bleek erg ingewikkeld en lastig uit te leggen.’
Daarnaast hadden de oude regelingen tot gevolg dat Wajongers niet goed mee konden doen in de maatschappij omdat werken en studeren niet altijd loonde, aldus Van ‘t Wout. ‘Denk aan mensen die niet durven te werken omdat ze bang zijn om het recht op de uitkering kwijt te raken als het werken uiteindelijk toch te veel blijkt te zijn. Of mensen in de Wajong die bewust niet extra gaan verdienen omdat ze daarmee gekort worden op hun uitkering. Hetzelfde geldt voor het volgen van een studie. Die regels werken niet stimulerend en moeten anders.’
De staatssecretaris is blij dat de veranderingen in de Wajong ertoe leiden dat ‘meer werken loont’ en dat Wajongers altijd terug kunnen vallen op de uitkering. De grootste verandering zit hem in de geharmoniseerde inkomensregeling, die er – zoals gezegd – voor zorgt dat meer werken in principe loont. ‘De inkomensregeling zorgt ervoor dat werkende Wajongers van elke extra euro die zij verdienen naast hun uitkering, in ieder geval 30 cent houden. Dat is een belangrijke toevoeging aan de nieuwe Wajong-regeling.’
Ondanks dat nieuwe regels altijd even wennen zijn, is de staatssecretaris ervan overtuigd dat de nieuwe regeling zorgt voor een betere positie van Wajongers. Los daarvan heeft de coronacrisis wel het een en ander veranderd op de arbeidsmarkt. Dat raakt ook de Wajongers. ‘De tijd waarin we nu met elkaar zitten, is ongekend’, zegt Van ’t Wout. ‘Het kabinet is met verschillende financiële pakketten gekomen om werkgevers en werknemers te ondersteunen, zodat iedereen mee kan blijven doen. Dat geldt ook voor mensen die een Wajong-uitkering ontvangen. Ook zij ondervinden de gevolgen van de coronacrisis. Het is belangrijk dat we hun situatie goed blijven monitoren.’
Van ’t Wout kondigt aan om na de zomer van 2021 de Tweede Kamer te informeren over de gevolgen van de coronacrisis voor Wajongers. ‘In de tussentijd maakt het kabinet, via het steun- en herstelpakket, middelen vrij om de begeleiding van werk of werkloosheid naar werk te versterken, mensen uit de Banenafspraak betrokken te houden bij de arbeidsmarkt en de dienstverlening van UWV aan onder meer Wajongers op peil te houden.’
‘Alle klanten zorgvuldig informeren’

‘Alle klanten zorgvuldig informeren’
Rian Beerepoot
adviseur Klantcommunicatie bij UWV
‘Wat verandert er? Hoe raakt het Wajongers? Welke informatie hebben zij nodig? Wij moeten tot in detail scherp wat de gevolgen zijn voor de klant’, zegt Rian Beerepoot, adviseur Klantcommunicatie. ‘Om goed te communiceren hadden we input nodig van allerlei partijen. We hebben met veel collega’s gesproken om alle details en de impact helder te krijgen.’
‘Wajongers zijn een kwetsbare doelgroep’, vervolgt Beerepoot. ‘We voelen de plicht hen extra zorgvuldig te informeren. We hebben bijvoorbeeld besloten alle Wajongers een brief met uitleg te sturen. Ook als er voor hen niets verandert. Zo voorkomen we dat mensen met vragen en onzekerheid blijven zitten. Voor sommige uitingen hebben we overlegd met de cliëntenraad, geluisterd naar ons klantpanel, en advies gevraagd aan gedragswetenschappers.’
‘Informatie op websites en andere kanalen diende te worden aangepast. Vaak was het een uitdaging om de ingewikkelde wet te vertalen naar teksten die iedereen kan begrijpen. En inhoudelijk nog steeds kloppen. Honderden belscripts voor de klantenservice, honderden pagina’s op internet, een rekenhulp en diverse brieven, formulieren en nieuwsberichten. Drie redacteuren hadden er een dagtaak aan.’
Voor uwv.nl is een Wajongcampagnepagina gemaakt over de veranderingen met een beslisboom en een rekenhulp. De beslisboom geeft per situatie aan welke veranderingen van toepassing kunnen zijn. De rekenhulp geeft de klant een indicatie van de totale bruto-inkomsten per 1-1-2021.
‘Veel Wajongers worden niet beter van veranderingen in wet’

‘Veel Wajongers worden niet beter van veranderingen in wet’
Erica Hemmes
bestuurder bij FNV Uitkeringsgerechtigden
Het is goed dat de drie oude Wajong-regelingen bij elkaar gebracht zijn, vindt Erica Hemmes, bestuurder bij FNV Uitkeringsgerechtigden. Het was raar dat het inkomen verschilde alleen omdat je toevallig onder een andere regeling viel. Ook is ze blij met de studieregeling. Wajongers kunnen nu gaan studeren zonder dat hun uitkering omlaag gaat. Maar daartegenover staan te veel dingen die de positie van Wajongers slechter maken, vindt ze.
Zo is met de harmonisering een streep gehaald door drie regelingen die Wajongers de kans gaven om meer te verdienen dan het minimumloon: de maatmanwissel, de voorgezette werkregeling en de Bremanregeling. ‘Onder de nieuwe regeling mag een Wajonger van elke euro die hij verdient 30 cent houden, maar dat lost het verlies van deze regelingen niet op’, aldus Hemmes.
Acties en protesten van FNV Uitkeringsgerechtigden en andere organisaties van Wajongers leverden wel begrip op, maar geen verandering van de wet. Een paar kleine succesjes waren er wel. Zo werd in de wet vastgelegd dat de duur van het garantiebedrag verlengd kan worden van 1 naar 2 jaar. Het garantiebedrag zorgt dat Wajongers hetzelfde inkomen houden als ze van baan veranderen of hun baan verliezen. Verlenging kan in beeld komen als veel Wajongers niet binnen 1 jaar een andere baan kunnen vinden, bijvoorbeeld door de coronacrisis.
Hemmes heeft regelmatig contact gehad met UWV over de nieuwe regeling. ‘We hebben veel uitleg gekregen. En UWV heeft ons aangeraden om Wajongers te adviseren de overstap van de oude naar de nieuwe Wajong aan te vragen, zodat ze in de loop van 2021 uitgenodigd worden voor een gesprek hierover. Dat kan interessant zijn. Zo’n gesprek verplicht tot niets maar kan zeker voordelen opleveren.’ Wajongers konden tot 30 november een aanvraag voor overstap indienen.
‘Goed dat de Wajong er is’

‘Goed dat de Wajong er is’
Titia Beukema
Lid FNV Wajonggroep en moeder van Folke
Titia Beukema is de moeder van Folke (37). Folke heeft een licht-verstandelijke handicap en een lichte vorm van autisme. Hij werkt sinds zijn achttiende, eerst een lange tijd in een supermarkt en nu 24 uur per week op een begraafplaats in Utrecht. Zijn inkomen wordt aangevuld vanuit de Wajong. Folke woont begeleid, maar wel zelfstandig - samen met zijn vriendin.
Welke gevolgen de harmonisatie van de Wajong voor Folke gaat hebben, is nog onduidelijk, vertelt Beukema. ‘Financieel zal er niet veel veranderen, mede dankzij het garantiebedrag. De staatssecretaris heeft beloofd dat niemand er op achteruit gaat.’ Wel maakt ze zich zorgen over wat er gaat gebeuren als haar zoon zijn baan kwijtraakt.
‘Folke heeft een vast contract. Maar soms zegt hij dat hij graag weer terug wil naar de supermarkt. Dat zal dan op een tijdelijk contract zijn. Wat als hij dan ontslagen wordt? Dan moet hij binnen 1 jaar een andere baan zien te vinden, anders raakt hij het garantiebedrag kwijt. De kans is groot dat hem dat niet gaat lukken, en dan gaat zijn inkomen er fors op achteruit.’
Haar zoon heeft een overstap aangevraagd naar Wajong 2010. In de loop van 2021 krijgt hij een gesprek met UWV. De overstap is onderdeel van de harmonisatie Wajong en kan financieel gunstig uitpakken voor Folke. ‘Het kan een paar tientjes in de maand schelen’, zegt Beukema. ‘Dat is op zijn inkomen een heel bedrag.’
De bedoeling van de harmonisatie Wajong was om de regels te versimpelen. Dat is maar gedeeltelijk gelukt, vindt Beukema. ‘De wet is nog steeds erg ingewikkeld. Soms begrijp ik het zelf maar nauwelijks, terwijl ik redelijk ingevoerd ben. Dan kost het veel moeite om het aan mijn zoon uit te leggen. Bovendien is er nog steeds geen sprake van een overkoepelende regeling: de jonggehandicapten van na 2015 vallen in de bijstand als ze arbeidsvermogen hebben. Dat is een tijdelijk vangnet waar ze niet in thuis horen. Zij zijn slechter af dan met de Wajong.’
C-support team

Gevolgen voor werk
Onder leiding van het ministerie van VWS komt het C-support team regelmatig bij elkaar. Een team van artsen en andere deskundigen brengt in kaart wat de gevolgen zijn voor mensen die worden getroffen door corona.
‘We hopen veel leed te voorkomen’

‘We hopen veel leed te voorkomen’
Annemiek de Groot
directeur-bestuurder C-support
Een klein deel van de mensen dat corona krijgt, houdt klachten. Soms maanden lang. Ze hebben hoofdpijn, zijn doodmoe, kunnen zich niet meer concentreren of slapen slecht. C-support brengt partijen bij elkaar voor de nazorg voor deze patiënten. Op 1 oktober 2020 ging C-support van start.
Het team is opgezet naar voorbeeld van Q-support. Deze organisatie werd in 2013 opgetuigd om slachtoffers van Q-koorts te ondersteunen. Zij werden soms nog jaren later geplaagd door allerlei klachten. ‘Dat was zes jaar na de eerste gevallen van Q-koorts’, kijkt directeur-bestuurder Annemiek de Groot terug. ‘Nu zitten we er dichter op. Daarmee hopen we veel leed te voorkomen.’
C-support richt zich op 3 thema’s: nazorg voor de patiënt; scholing van artsen en overige professionals; en onderzoek naar de klachten die maar niet over gaan. Zo’n 900 personen hebben zich al aangemeld bij C-support. Vooral relatief jonge mensen met een hoge opleiding. Naar verwachting is dit het topje van de ijsberg. Veel mensen weten nog niet dat ze bij C-support kunnen aankloppen.
‘We zijn er vooral voor mensen die langer dan 3 maanden klachten hebben’, legt De Groot uit. ‘Vaak komen allerlei problemen bij elkaar. De relatie met de werkgever, geldnood, medische vragen. Het is bij elke patiënt zoeken naar de beste aanpak. We verbinden verschillende disciplines, zoals de bedrijfsarts, de fysiotherapeut en de gemeente.’
Patiënten kunnen een gesprek krijgen met een adviseur die hen wegwijs maakt. De bedoeling is dat mensen de informatie krijgen om zelf de regie te voeren over hun herstel. ‘Samen met de patiënt zoeken we de beste weg.’ Omdat Covid-19 veel omvangrijker is dan Q-koorts komen er steunpunten in onder andere Amsterdam en Rotterdam.
‘Nazorg moet zich richten op hele mens’

‘Nazorg moet zich richten op hele mens’
Alfons Olde Loohuis
lid C-support team, expert post-infectueuze ziekten
Alfons Olde Loohuis houdt zijn hart vast. De eerste publiciteit rond C-support heeft in korte tijd gezorgd voor 900 aanmeldingen, allemaal slachtoffers van de eerste coronagolf. Bij het schrijven van dit artikel komen er meer dan 6.000 patiënten per dag bij. Naar schatting 1 op de 40 patiënten die thuis corona hebben gehad, houdt langdurig klachten.
Olde Loohuis heeft ervaring met infectieziekten. De inmiddels gepensioneerde huisarts was in 2007 de eerste die de Q-koorts beschreef en bemerkte dat patiënten soms jaren klachten bleven houden. Klachten die vergelijkbaar zijn met wat sommige corona-patiënten meemaken. Hij stond aan de wieg van Q-support om patiënten te begeleiden en is nu nauw betrokken bij C-support.
Vanuit zijn ervaring met Q-koorts had Olde Loohuis als coördinator van de huisartsenopleiding van het Radboudumc een scholing over infectieziekten opgezet voor huisartsen in opleiding. Die is nu aangepast voor bedrijfsartsen, huisartsen en verzekeringsartsen. ‘Het immuunsysteem slaat op hol en dat veroorzaakt een scala aan klachten. Biologisch, maar ook psychisch en sociaal.’
De nazorg moet zich dan ook richten op ‘de hele mens’, vindt Olde Loohuis. Dat vraagt een multidisciplinaire aanpak. Een nazorgadviseur begeleidt daarbij en helpt de patiënt om zijn weg te vinden. Een belangrijk aandachtspunt daarbij is het behoud van werk. ‘Werk is zo belangrijk om mensen bij de les te houden.’
De insteek bij het contact met UWV moet volgens Olde Loohuis zijn: wat kunnen we doen om het werk te behouden? ‘Mensen moeten niet het gevoel hebben dat ze zich bij UWV moeten verdedigen. Daarbij speelt de houding van de UWV-arts ook een rol. Tijdens de eerste golf werden mensen nauwelijks getest, dus is er geen bewijs dat ze corona hadden. Als de huisarts denkt dat het post-corona is, dan moeten we dat accepteren.’
‘We willen brede steun bieden’

‘We willen brede steun bieden’
Diny van der Geest
adviseur verzekeringsarts bij UWV
Langdurige klachten na corona hebben vaak ook gevolgen voor het werk. UWV is daarom nauw betrokken bij C-support. ‘Het gaat om een waaier aan klachten en het is niet altijd duidelijk wat de beste behandeling is’, zegt Diny van der Geest, adviseur verzekeringsarts. ‘Het is belangrijk dat bedrijfsartsen en verzekeringsartsen dezelfde lijn volgen.’
Van der Geest spreekt van een ‘vergeten groep’. Mensen die corona hebben gehad, en langdurig klachten houden. Klachten die op alle aspecten van het leven kunnen ingrijpen. Ook voor werk en inkomen. Wat kun je doen om goed te herstellen? Hoe kun je weer aan het werk gaan? Wat kun je doen om te voorkomen dat je je baan verliest?
‘C-support wil patiënten brede steun bieden’, zegt Van der Geest. ‘UWV brengt kennis in over arbeid en inkomen. En we halen kennis op over corona en de gevolgen daarvan. We willen samen met C-support zorgen voor bijscholing van verzekerings- en bedrijfsartsen. Dat is hard nodig, want aanhoudende klachten na een infectie zijn voor veel dokters nog onbekend terrein. De bijscholing wordt verzorgd door leden van het C-support team.’
De post-coronaklachten zijn heel gevarieerd. Van hoofdpijn en vermoeidheid tot concentratieverlies en geheugenstoornissen. Vaak is niet duidelijk welke therapie het beste werkt. Alles op alles zetten om weer aan het werk te gaan, kan averechts uitpakken. De ‘laatste stand van de wetenschap’ die artsen graag gebruiken, wordt vandaag geschreven. Afstemming en kennis delen is daarom cruciaal.
‘UWV adviseert C-support over onder meer re-integratie en regelgeving rond arbeidsongeschiktheid. Veel mensen die getroffen zijn door corona en problemen hebben met terugkeer naar het werk, kunnen met vragen terecht bij C-support. Ook moeten we aandacht hebben voor werkgevers: zij hebben te maken met zieke werknemers en vaak ook met omzetverlies door corona.’
Meedoen aan het arbeidsproces

Ronald van Zijp
Landelijk manager voorzieningen en re-integratiemiddelen UWV WERKbedrijf
Tijdens de presentaties over voorzieningen en re-integratiemiddelen, die ik regelmatig in het land geef, zie ik de monden letterlijk openvallen. Niet alleen werkgevers maar ook collega’s binnen UWV zijn niet helemaal of niet op de hoogte van de mogelijkheden van speciale voorzieningen en de mooie aanpassingen om mensen met een beperking op een zo goed mogelijke manier naar het werk te laten gaan, aan het werk te houden en voor mensen die onderwijs willen volgen. De voorzieningen en re-integratiemiddelen zijn niet alleen voor de werkvloer, maar ook (nu door corona vaker) voor thuis. Laatst zei een UWV-collega zelfs tegen me: ‘Als ik dit allemaal had geweten, had ik gisteren iemand aan een baan kunnen helpen…’
Jaarlijks krijgen wij circa 60.000 aanvragen binnen voor hulpmiddelen en ondersteuning. Het grootste deel gaat naar jobcoaching, ongeveer een derde naar werk- en onderwijsvoorzieningen. Die middelen variëren van een aangepaste stoel voor bijvoorbeeld thuiswerk en een traplift tot een brailleleesregel waarmee blinden en slechtzienden de mogelijkheid hebben om te kunnen lezen/schrijven. Of een aangepast busje waarmee gehandicapten naar hun werk kunnen rijden. Het scala aan mogelijkheden is heel groot.
We zijn er voor deze mensen, we staan echt voor hen klaar.
We hebben onze organisatie nu nog meer gespecialiseerd. Elk van onze zeven kantoren in het land beheert een eigen specialisatie. Alkmaar, Arnhem, Groningen en Rotterdam houden zich specifiek met jobcoaching en loondispensatie bezig, Eindhoven met werk- en schoolmeubilair, orthopedisch schoeisel, werkgeversvoorzieningen en starterskrediet. In Utrecht kun je terecht voor tolkvoorziening, intermediaire voorzieningen en communicatiehulpmiddelen en in Zwolle is alle kennis en kunde op het terrein van vervoer paraat. De aanspreekpunten zijn daarmee geconcentreerd en de medewerkers ter plekke specialisten. Dat werkt heel efficiënt.
Bovendien werken we samen met 30 gespecialiseerde arbeidsdeskundigen die exclusief voor voorzieningen bezig zijn met werk- en onderwijsvoorzieningen. Een vak waarbij belasting/belastbaarheid en toepassing van hulmiddelen mooi bij elkaar komen.
Ik vind dat iedereen met een beperking mee moet kunnen doen aan het arbeidsproces. Toch zie ik veel mensen met een beperking, maar met veel talent, langs de kant staan. Zo lang dat zo is zet ik me voor hen in. En blijf ik bij presentaties binnen en buiten UWV iedereen op de mogelijkheden wijzen die UWV te bieden heeft. Dat is mijn missie. En inmiddels ook mijn passie.